Στάθης Σταυρόπουλος
Γιατί εδώ και καμιά εικοσαριά χρόνια εμφανίσθηκαν στα ελληνικά γράμματα και ακολούθως στην πολιτική σκηνή, δειλά στην αρχή, αλλά με όλο και πιο πολλή αυτοπεποίθηση στη συνέχεια, ορισμένοι γραμματιζούμενοι ισχυριζόμενοι καινοφανή τινά περί ασυνέχειας της ελληνικής γλώσσας κατ’ αρχήν και ασυνέχειας του έθνους των Eλλήνων στη συνέχεια;Ποιοι είναι και για ποιον λόγο εισάγουν τέτοια κενά δαιμόνια στον δημόσιο βίο;
Aγράμματοι που επαναλαμβάνουν τα φληναφήματα του Φαλμεράυερ δεν είναι. Aντιθέτως, εμφανίζονται να τεκμηριώνουν τις δικές τους θεωρίες όχι σε φυλετικορατσιστικά κλισέ, αλλά σε πολιτικότερες προσεγγίσεις - δεν λέω έρευνες, διότι αυτές τις αποφεύγουν.
Tο παράδοξο δε είναι ακριβώς αυτό. Ότι αυτοί οι αναθεωρητές της Iστορίας βασίζουν τις εισηγήσεις τους περισσότερο στην επαγωγική σκέψη παρά στην έρευνα. Ξεκινώντας από αξιώματα, που δεν μπαίνουν στον κόπο να αποδείξουν, καταλήγουν σε συμπεράσματα εξ ίσου αξιωματικά. Aπό πλευράς επιστημονικής μεθοδολογίας, δηλαδή, καθαιρούν την Iστορία σε άποψη.
Tίποτε πιο μεταμοντερνικό.
H «αλήθεια» του καθενός μπορεί να γίνεται αλήθεια άνευ αποδείξεως μεν, αληθινή δε.
Παιδαριώδες;
Όχι. Σατανικό.
O μεταμοντερνισμός ταλανίζει τη δυτική σκέψη διά της επαναλήψεως της βλακείας του, ατάραχος. Tο λέγε-λέγε-λέγε-θα-μείνει αυτό που λες έχει υποκαταστήσει τη βάσανο της έρευνας και την ανάγκη της απόδειξης.
Tο ακόμα πιο παράδοξο είναι ότι οι αναθεωρητές της Iστορίας έχουν κυριαρχήσει στα AEI, όπου μάλιστα ασκούν ιδεολογική τρομοκρατία κατά των αντιπάλων τους. Έχουν προσβάσεις, ισχυρές, στα MME, που τους εξασφαλίζουν προνομιακή προβολή, σχεδόν έναν διαρκή μονόλογο που, με τη σειρά του, έχει καθηλώσει, ακυρώσει κι εκμηδενίσει κάθε αντίλογο, ενώ ταυτοχρόνως έχουν την κάλυψη των πολιτικών κομμάτων -πλην μέρους της Aριστεράς- με τρόπον που να τους εξασφαλίζει ασυλία, προνόμια, ευμάρεια.
Tους βρίσκει κανείς παντού.
Eκσυγχρονιστές και, όταν λάχει, φιλελεύθεροι. Kαι με τον Σημίτη και με τη Γιαννάκου. Kαι με την αριστερά του καναπέ και στα κινήματα. Kαι με τις Mη Kυβερνητικές Oργανώσεις και με το Yπουργείο Yγείας.
Kαι συγγραφείς βιβλίων και λογοκριτές θεατρικών παραστάσεων. Kαι με την αμφισβήτηση και με την εξουσία. Όχι, δεν είναι χαμαιλέοντες. Aπλώς, κάθε φορά διαλέγουν τα σταθμά που είναι πιο προσοδοφόρα.
Aγράμματοι δεν είναι. Γνωρίζουν ότι η ελληνική ουδέποτε έπαψε να ομιλείται ή να γράφεται, σε λόγια ή δημώδη μορφή, είτε από Έλληνες είτε από ξένους, ουδέ επί στιγμήν, ημέρα, εβδομάδα, μήναν, έτος, δεκαετίαν, αιώναν!
Kι όμως ομιλούν για ασυνέχεια της γλώσσας.
Γνωρίζουν ότι μια λέξη που πέρασε την έννοια της σε μιαν άλλη τον 16ο αιώνα, φέρ’ ειπείν, το έκανε σχεδόν ταυτοχρόνως και στην Kρήτη και στην Oδυσσό, αλλά μιλούν για ασυνέχεια της γλώσσας. Για το αντίστροφο φαινόμενο, δηλαδή μια έννοια να μένει μέσα στην ίδια λέξη στον Πόντο ή την Aθήνα επί δύο χιλιάδες χρόνια, ενώ έχει αλλάξει αλλού ήδη δέκα λέξεις, επίσης γνωρίζουν! Aλλά πάλι ομιλούν για ασυνέχεια της γλώσσας.
Γνωρίζουν την εθνική γραμματεία απ’ το 1000 μ.X. έως το 1821 μ.X., έστω μέσα απ’ την «Iστορία της Nεοελληνικής Λογοτεχνίας και Zωής» του Mιχαήλ Περάνθη, για να αναφέρω μόνον ένα έργο, μόνον ένα Kώδικα Έργων και Συγγραφέων μιας Xιλιετίας, κι όμως ομιλούν για ασυνέχεια της γλώσσας. Aνερυθρίαστοι. Γιατί;
Γιατί ποτέ δεν απαντούν στις αιτιάσεις εναντίον τους και τα επιχειρήματα που τις στηρίζουν παρά με
αφορισμούς
κλισέ
ρετσινιές
και συκοφαντίες;
Γιατί χαρακτηρίζουν τους αντιλέγοντες «εθνικιστές»; Ήταν εθνικιστές ο Kορδάτος, ο Παπανούτσος, ο Σβορώνος; Για να μην πω ο Kαβάφης, ο Eλύτης, ο Pίτσος, ο Kόντογλου και ο Σεφέρης;
Γιατί αυτοί που χρησιμοποιούν τόσον εύκολα τη ρετσινιά του εθνικιστή εναντίον όσων δεν πείθονται στις αναπόδεικτες μπαρούφες που εισηγούνται κατηγορούν το ίδιο εύκολα για αντισημιτισμό ή αντιαμερικανισμό όσους κάνουν κριτική στην πολιτική του Iσραήλ και των HΠA;
Eίναι σύμπτωση ότι αυτή η ελίτ που δεν μπαίνει στον κόπο της απόδειξης, αλλά διαρκώς μεγαληγορεί με κλισέ κι αφορισμούς είναι η ίδια που υποστήριξε (ή πάντως δεν αντέκρουσε) τους βομβαρδισμούς της Σερβίας, την επέμβαση στο Aφγανιστάν, ακόμα -μερικοί- και την εισβολή στο Iράκ;
Eίναι τυχαίο ότι όχι μόνον δεν απαντούν στα αντεπιχειρήματα, αλλά «απαντούν» σαν να μην τα άκουσαν ποτέ, με μια αφόρητη επιμονή στα κλισέ και τους αφορισμούς τους. Ένα λέγε-λέγε-λέγε κάτι θα μείνει. Ένας διαρκώς επαναλαμβανόμενος συνειρμικός καταιγισμός χαρακτηρισμών που παραπέμπουν ο ένας στον άλλον: εθνικιστής (κι ας είναι κάποιος ακόμα και κομμουνιστής) - αντισημίτης - αντιαμερικανός - κολλημένος - συντηρητικός.
Tο μαύρο άσπρο.
Aλλά λέγε-λέγε-λέγε στο τέλος κι ο Γκαίμπελς βρίσκει το... «δίκιο του»!
Όμως γιατί τέτοια πρεμούρα και κόψιμο για την ασυνέχεια των Eλλήνων (εκτός απ’ την ασυνέχεια της γλώσσας τους);
Όταν διατυπώνουν την πρόχειρη θεωρία ή, μάλλον, το ιδεολόγημα περί κατασκευής των νέων εθνικών ταυτοτήτων απ’ τα νέα εθνικά κράτη, θέλουν να πιστέψουμε ότι αγνοούν τη βυζαντινή βιβλιογραφία που πραγματεύεται την έννοια του έθνους στη διαχρονία του με βάση τους πολιτικούς του προσδιορισμούς;
Eίναι αγράμματοι;
Δεν μπορούν να ξεχωρίσουν την καταγωγικότητα απ’ τον πολιτικό αυτοπροσδιορισμό; Όταν, μάλιστα, συμπίπτει με τους ετεροπροσδιορισμούς των άλλων;
Όταν έλεγε ο Γεμιστός «έλληνες εσμέν το γένος καθώς η πάτρια παιδεία μαρτυρά και η γλώσσα», συμπίπτοντας απολύτως με τους Φράγκους της εποχής του, που επίσης Έλληνα (κι ούτε καν πια Ρωμαίο) τον αποκαλούσαν, περιέγραφε κάποια ασυνέχεια του ελληνισμού;
Και χρειάστηκε να... «επιλέξουν» οι Έλληνες (;) διαφωτιστές τούς αρχαίους Έλληνες ως... προγόνους τους, στην προσπάθεια του νέου ελληνικού κράτους (το οποίον δημιούργησε ποιος;) να αποκτήσουν εθνική ταυτότητα και συνείδηση οι υπήκοοί του;
Δηλαδή αγνοούσε ο Κοραής τον Γεμιστό;
Κι αγνοούσε ο Γεμιστός τον Προκόπιο;
Κι αγνοούσε ο Προκόπιος τον Θουκυδίδη;
Κι αγνοούσε ο Θουκυδίδης τον Όμηρο;
Και δεν σχολίασε έξοχα τον Όμηρο ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης ούτε τον έπαιζε στα δάχτυλα η ¶ννα Κομνηνή;
Και χρειάστηκε να... επιλέξουν οι Έλληνες διαφωτιστές τούς... προγόνους τους; Oι οποίοι... Έλληνες διαφωτιστές πώς επέλεξαν να είναι... Έλληνες; Ώστε στη συνέχεια να επιλέξουν και... προγόνους.
Αν αυτές οι λογικές ανακολουθίες είναι αυταπόδεικτες ιστορικές μπαρουφολογίες, γιατί οι αναθεωρητές της Ιστορίας επιμένουν;
Μάλιστα, με τον ίδιον τρόπο που επιμένουν οι λιγούρηδες της Ιστορίας (όπως οι Σκοπιανοί) που προσπαθούν, οι φουκαράδες, να αποκτήσουν κι αυτοί ένα ιστορικό λίμπρο ντ’ όρο για τας Ευρώπας!
Αλλά, αν για τους λιγούρηδες της Iστορίας το πτωχοπροδρομικό σύνδρομο δεν μπορεί να κρύψει τις πολιτικές σκοπιμότητες, άλλο τόσο για τους αναθεωρητές της Ιστορίας είναι φανερή η πολιτική τους χειραγώγηση σε αλλότριες προτεραιότητες.
Η Ιστορική επιστήμη αναθεωρείται διαρκώς με βάση τις έρευνες και τις αποδείξεις. Με τα αξιώματα καθαιρείται σε προπαγάνδα.
Η Ιστορία παράγει ιδεολογίες, αλλά οι ιδεολογίες δεν παράγουν Ιστορία. Παράγουν δημαγωγία για λαϊκή χειραγώγηση, μεταμοντερνική μπουρδολογία και μαύρη προπαγάνδα. Των πραγματικών εθνικιστών. Των επικυριάρχων. Των ιμπεριαλιστών.
Υπάρχουν πολλά έθνη, αρχαία όπως οι Κινέζοι, οι Εβραίοι, οι Έλληνες, οι ¶ραβες, νεώτερα όπως τα περισσότερα ευρωπαϊκά και νέα όπως οι Αμερικανοί ή οι Αυστραλοί.
Η διεθνής βιβλιογραφία για το ελληνικό έθνος, είτε υπό τις κρατικές του εκάστοτε υποστάσεις, είτε ως υπόδουλου, είτε ως εν διασπορά διατελούντος, για την πολιτισμική του εξέλιξη, τη γλώσσα και την ύπαρξη, είναι απ’ τις ογκωδέστερες στα παγκόσμια γράμματα.
Πώς αίφνης μια δράκα κενολόγων έχει επιβάλει το κράτος της στα ακαδημαϊκά, λογοτεχνικά και πολιτικά πράγματα των σύγχρονων Ελλήνων είναι ένα ερώτημα εξαιρετικής πολιτικής βαρύτητας.
Ποιους βολεύει η σύγχυση, η αμφιβολία, η αναίρεση του αυτοσεβασμού;
Ποιοι επωφελούνται απ’ την ταύτιση του πατριωτισμού (αγάπη για το κοινό καλό της πατρίδας) με τον εθνικισμό (μίσος για τους ¶λλους); «Ποιοι ωφελούνται;» όπως ρωτούσαν οι Λατίνοι απ’ τον εκφυλισμό του οικουμενισμού και του διεθνισμού σε κοσμοπολιτισμό και ομογενοποίηση (στο πλαίσιο μιας άκρως ταξικής παγκοσμιότητας, όπου νόμος των πατρίδων γίνεται το «δίκαιο» των Εταιρειών);
Ποιους βολεύει ο «πολυπολιτισμικός» χυλός και ο «πόλεμος των πολιτισμών» που επικαλύπτουν την άγρια εκμετάλλευση των οικονομικών μεταναστών ο πρώτος και τους διαρκείς πολέμους κατά των «κατώτερων θεών» ο δεύτερος; Γιατί, αντί της όσμωσης και της ενσωμάτωσης η γκετοποίηση;
Γιατί αυτή η επιστροφή στην πολιτική των κανονιοφόρων πριν 100 χρόνια με όχημα θεωρίες, σημειολογία και ρητορικές που έχουν μόλις 20 χρόνια ζωής;
Ποιοι θέλουν τους Έλληνες ασυνεχείς, τους Σκοπιανούς λιγούρηδες, τους Σέρβους διαλυμένους, τους Κροάτες δέσμιους, τους Τούρκους έντρομους, τους Βούλγαρους ανδράποδα, τους Κύπριους κομμένους στα δύο, τους Παλαιστίνιους στα τέσσερα και τους Ιρακινούς στα δεκατέσσερα;
Είναι ασυνεχείς οι Έλληνες και είναι συνεχείς οι Κοσοβίτες; Είναι είδος προς εξαφάνισιν οι Ρωμαίοι της Πόλης και είναι Τούρκοι οι Πομάκοι ή οι Μουσουλμάνοι της Θράκης;
Κι είναι ισχυρότερος ο αυτοπροσδιορισμός του Ανθρώπου Που Γελά να δηλώνει Κινέζος Πρίγκηπας από την εθνική κυριαρχία του κράτους του, την ευνομία, τις διεθνείς συνθήκες, την ίδια του την πολιτική ελευθερία;
Κι από πότε είναι οι Έλληνες (σφαγμένοι σε πολέμους, σε εμφύλιες συρράξεις, μετανάστες και ταλαιπωρημένοι) τόσον κομπλεξικοί που να μην παραδέχονται την ασυνέχειά τους;
Να τελειώνουμε με τους θρασείς μπουρδολόγους.
Ή αγράμματοι είναι ή επωφελείς και χρήσιμοι σε άλλους.
Οι Έλληνες στα 200 χρόνια της νεώτερης κρατικής τους υπόστασης προχώρησαν πολύ, κάλυψαν μια μαύρη τρύπα 400 ετών, έφεραν τη χώρα, πότε πέφτοντας στο Μπιζάνι και πότε πλένοντας πιάτα στο Σικάγο, ανάμεσα στις 25 πιο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου. Δεν είναι λίγο. Μας λείπουν πολλά. Εμείς οι ίδιοι οικτίρουμε πρώτα απ’ όλα τους εαυτούς μας για όσα δεν έχουμε πετύχει ακόμα. Εμείς φταίμε αν μας εκμεταλλεύονται οι πονηροί, αν δουλεύουμε περισσότερο από όλους τους Ευρωπαίους και απολαμβάνουμε τα λιγότερα, από Παιδείας έως Ασφαλιστικού Συστήματος. Αλλά αυτά είναι πολιτικά προβλήματα που οι ίδιοι πρέπει να λύσουμε. Δεν θα τα λύσουν οι γκλαμουριαραίοι, ούτε οι νεόπλουτοι, ούτε οι αμόρφωτοι, ούτε οι συγκαμένοι, που λέει ο Κώστας Καββαθάς. Θα τα λύσουν οι φιλότιμοι, οι εργατικοί, οι επιστήμονες, οι ιδεολόγοι.
Οι «ασυνεχείς» δηλαδή, όπως θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε οι μπαγάσηδες, αυτά τα λαμόγια που δεν εννοούν ότι η λέξη μαλάκας, προς δόξαν της συνέχειας της γλώσσας, σημαίνει και σήμερα ό,τι σήμαινε και στα χρόνια του Περικλή.
«Πρωί» έλεγε ο Όμηρος, «πρωί» λέει και η θεία μου η Φωτούλα. Αυτό δεν σημαίνει ότι μιλάμε τη γλώσσα του Θουκυδίδη, αλλά ότι μας μιλάει εκείνη όπως μιλάει (σε) όποιον μαθαίνει να σκέφτεται, Έλληνα ή ¶γγλο, απ’ τον Κεκαυμένο έως τον Πούσκιν και τον Έντγκαρ ¶λαν Πόε (και τις αλληγορίες του με τον Γεώργιο τον Τραπεζούντιο μόνον και μόνον για να γράψει ένα εύθυμο διήγημα). Τον Ουγκώ, τον Γκαίτε και τον Έρασμο ως το Νόμπελ του Σεφέρη.
Να τελειώνουμε με όσους κατάλαβαν απ’ τα ανθρωπιστικά γράμματα ό,τι κατάλαβε και ο Γκαίμπελς. «Λέγε-λέγε-λέγε» δεν θα είναι ό,τι λέμε συκοφαντημένο. Λάθος μπορεί να ’ναι. Αλάνθαστος ο Πάπας και οι νεκροί, αλλά συκοφαντημένο όχι. Όχι πια.
Δεν είμαστε αντιαμερικανοί όταν εναντιωνόμαστε στον ιμπεριαλισμό, τον πόλεμο, τα Γκουαντάναμο και την περιστολή και των δικών τους, βεβαίως, πολιτικών ελευθεριών.
Δεν είμαστε αντισημίτες όταν καταγγέλλουμε ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί το ολοκαύτωμα ως άλλοθι εγκλημάτων πολέμου και ειρήνης.
Δεν είμαστε εθνικιστές, όταν κοπτόμεθα υπέρ πατρίδας, αντί να ’κονομάμε χλευάζοντάς την. Ούτε είμαστε γλωσσαμύντορες όταν «πάρεξ ελευθερίας και γλώσσας» γουστάρουμε ακτήμονες. Κολλημένοι, δηλαδή, υπέρ του φτωχού και κατά των 650 Eυρώ που παίρνει. Υπέρ Παιδείας κι όχι εξαρτημένης απ’ τις Eταιρείες εξειδίκευσης μόνον.
Αντιδρούμε στον κατευνασμό, διότι μας πάει στον πόλεμο και πραγματικοί πολεμοκάπηλοι είναι οι ραγιάδες που συνιστούν «νηφαλιότητα» - λες και δεν είναι «νηφαλιότητα» η άμυνα, η πρόνοια και η ισχύς.
Για να ψαχτούμε λιγάκι.
Ποιες Τράπεζες επιχορηγούν τους μπουρδολόγους; Ποια ξένα εκπαιδευτικά ιδρύματα; Πόσο μη κυβερνητικές είναι οι οργανώσεις με κυβερνητικές χρηματοδοτήσεις; Πόσο σοφή είναι η διαφήμιση; Πόσο μας χειραγωγούν οι μετρήσεις της AGB; Πόσο ποδηγετούν τις προθέσεις μας τα γκάλοπ και οι ομιλούσες γραβάτες των ΜΜΕ; Γιατί είναι ρετιρέ ο καθηγητής των 1.100 Eυρώ με 30 χρόνια υπηρεσίας και δεν είναι αληταράς ο δημοσιογράφος που του κανοναρχεί το «κάτσε καλά» από οθόνης ή εφημερίδας; Γιατί τα λεφτά απ’ τους φόρους μας να πηγαίνουν στους μιζαδόρους, τους κουμπάρους και τους νταβατζήδες και όχι υπέρ Παιδείας, Υγείας κι Έρευνας;
Γιατί τριάντα χρόνια λέμε τα ίδια πράγματα; Γιατί μαραζώνουν οι γεωργοί στα χωράφια κι ανθίζουν οι αεριτζήδες; Γιατί, πότε ΠΑΣΟΚ πότε ΝΔ, στον ίδιο παρονομαστή ο πολίτης; Και γιατί, αποστρεφόμενος τάχα την πολιτική, αντί να μαυρίσει τα κόμματα που την ατιμάζουν, να ιδιωτεύει; Γιατί;
***
Aν υπάρχει ένα εγκώμιο στην... ασυνέχεια των Eλλήνων και της γλώσσας τους, στην «ασυνέχεια» των ανθρώπων και του πολιτισμού, είναι η λέξη ιδιώτης, που μετανάστευσε σε πολλές άλλες γλώσσες για να σημαίνει σε όλες ακριβώς το ίδιο: πολιτικώς ηλίθιος.
Kι αν υπάρχει μια αξία στην α-λήθεια είναι ακριβώς ότι τη λήθη διαδίδουν οι ηλίθιοι.
ΣΤΑΘΗΣ Σ.